Na jučerašnji dan, petog aprila 1994. godine, Kurt Kobejn, frontmen grupe Nirvana, izvršio je samoubistvo. Osam godina kasnije, na isti dan, smrt drugog velikana sijetlske grandž scene Lejna Stejlija usled predoziranja narkoticima, utvrdila je peti april kao dan žalosti za ovim muzičkim razdobljem.
Foto: grimlygroovy
Pored datuma koji naočigled povezuje tragične sudbine dvojice muzičara, Kobejna i Stejlija veže i vremenska, geografska, žanrovska i karijerna bliskost. Sličnost između njihovih životnih puteva ogleda se u njihovom muzičkom stvaralaštvu, začetništvu grandža, u istom gradu – Sijetlu, u isto vreme – s početkom od 1987. godine. Akustični MTV koncerti grupa Nirvana i Alice in Chains smatraju se, prema magazinu RollingStone, jednim od najboljih MTV-jevih izdanja svih vremena. Oba muzičara imala su, takođe, i ozbiljnu zavisnost od heroina. Garažni zvuk sijetlskog grandža, ako je suditi po sudbinama pionira žanra, podrazumevao je mračne tekstove, suočavanje sa unutrašnjim mrakom i naizgled nezaobilaznu upotrebu opijata.
Kobejnovo problematično odrastanje, razvod roditelja i osećaj nepripadanja pokazali su se kao nepresušan izvor inspiracije za njegovo stvaralaštvo, ali i kao polazna tačka njegove zavisnosti. Odnosi u porodici iz ranog detinjstva, česte promene mesta stanovanja, pa i nemanje prebivališta uopšte – čime je inspirisana i pesma „Something in the way“ koja govori o periodu kada je kao adolescent živeo ispod mosta – definisali su muzičarev identitet, bes, bunt i ogorčenost koje je utkao u identitet samog benda Nirvana i preneo na čitavu generaciju. U brojnim intervjuima, Kobejn je svoju zavisnost objašnjavao i nesnosnim stomačnim problemima od kojih je bolovao od mlađih dana.
Veoma slično detinjstvo imao je i frontmen grupe Alice in Chains – njegovi roditelji razveli su se kada je bio dete, a muzičar se, pod uticajem očevog uživanja narkotika, i sam okrenuo drogama, naposletku postavši zavistan od heroina. Dok je Nirvana sa Kobejnom kao tekstopiscem izbegavala uzimanje zavisnosti kao glavnog motiva svojih pesama, grupa Alice in Chains imala je drugačiji pristup. Njihovi tekstovi neretko su se i otvoreno bavili temama zavisnosti, poput pesama „Sickman“, „Junkhead“ i čuvene pesme „Dirt“ sa istoimenog albuma.
Iako je Kobejn u različitim intervjuima često bio kontradiktoran i poricao autobiografsku dimenziju svojih tekstova, u srž Nirvaninog stvaralaštva kondenzovao je svoj rani život, svoju porodicu iz detinjstva i onu koju osniva sa kontroverznom frontmentkom grupe Hole Kortni Lav, ali i gnev i mržnju prema samome sebi – demone protiv kojih se borio i muzikom i opijatima, i protiv kojih je, na kraju, predao bitku, oduzevši sebi život u punom jeku popularnosti benda. U poslednju rečenicu svog oproštajnog pisma – „It’s better to burn out than fade away“ (stih pesme Nila Janga „Hey Hey, My My (Into the black)“ – Kobejn je spakovao svoj odnos prema slavi i teretu koji je ona nosila sa sobom, ali i naglu i neočekivanu smrt koja je odjeknula među adolescentima koji su ga, upravo zbog gneva i bunta, smatrali glasom generacije.
Stejli nikada nije zvanično napustio grupu Alice in Chains, ali ih je frontmenova zavisnost najpre sprečila u odlasku na turneju po objavljivanju istoimenog albuma 1995. godine. Pored poslednjeg održanog koncerta 1996. godine u Kanzasu i rada sa bendom na pesmama „Get Born Again“ i „Died“ 1998. godine, Stejli se povukao od očiju javnosti i medija do svoje smrti 5. aprila 2002. godine. Vest o njegovoj smrti, uzimajući u obzir uticaj i trag koji je ostavio u savremenoj muzičkoj istoriji, nepravedno nije bila ni približno propraćena kao smrt njegovog parnjaka iz grupe Nirvana – čak je, prema rečima Marka Jarma, autora knjige „Svi vole naš grad: Istorija grandža“, bila godinama unazad „izvesna i samo pitanje trenutka“. Bend Alice in Chains nastavio je karijeru četiri godine nakon smrti Lejna Stejlija, dok Nirvana, nakon gubitka svog frontmena koji je bio vitalni puls sastava, nikada nije ponovo okupljena.
Vodeći se Jangovim kredom „better to burn out than fade away“, za jednog sijetlskog velikana moglo bi se reći da je „sagoreo“ na vrhuncu slave, dok je drugi poslednjih godina svog života postepeno „bledeo“, povlačeći sa sobom i procvat originalnog sijetlskog grandž zvuka. Ipak, uticaj Kurta Kobejna, frontmena Nirvane, i Lejna Stejlija, frontmena grupe Alice in Chains, teško da će izbledeti. Stvaralaštvo dvojice muzičara ostaje spomenik sijetlskoj grandž sceni devedesetih kroz koji, zajedno sa jednim značajnim muzičkim razdobljem, ipak, nastavljaju da žive.
Nema komentara