Nedovoljno razvijena tradicija sakupljanja i razdvajanja otpada, kao i nepostojanje fabrika za preradu otpada, predstavlja rezultat neprepoznavanja nadležnih vlasti da se recikliranjem zaštiti životna sredina i istovremeno razvije staklarska industrija.
Photo: Terra Evans
Nakon što je u januaru ove godine Privredni sud u Kragujevcu po drugi put doneo rešenje o uvođenju stečaja u „Srpsku fabriku stakla“ u Paraćinu, Srbija je ostala bez staklare. Iako je staklo sekundarna sirovina koja se u idealnim uslovima može neograničeni broj puta reciklirati, te je i sprovođenje postupka povratne ambalaže 80 odsto efikasniji od procesa proizvodnje stakla, država ne prepoznaje potencijal u ovoj grani industrije.
Preduzeća koja se bave otkupom stakla u Srbiji sav prikupljen materijal izvoze za Hrvatsku ili Bugarsku, gde se nalaze najbliže fabrike za preradu stakla. Iako je Zakonom o zaštiti životne sredine propisano da je svaki vlasnik ugostiteljskog objekta dužan da vodi računa o otpadu koji proizvede, preduzeća koja otkupljuju staklo susreću se sa problemom nedovoljno prikupljenog materijala.
Iz „Tehnopapira“, jedne od tri firme u Srbiji koje se bave otkupom stakla, kažu da i dalje najveća količina pristiže od privatnih lica.
– Vlasnici lokala prosto ne žele da izdvoje malo prostora i vremena da razdvoje svoj otpad, a to se zahteva, pošto mi ne možemoda primimo i sve ostalo smeće pa da ga razvrstavamo. Dok se, na primer, lomljeno staklo ne uzima zbog toga što se na to ne dobijaju subvencije – kaže menadžer nabavke u „Tehnopapiru“ Slavko Džolić.
Džolić objašnjava kako otkup stakla za njih nije vid zarade zbog toga što se staklo otkupljuje po ceni koja je u istom iznosu koliko su i subvencije.
– Da nismo velika firma, ne bi bilo isplativo. Mnogo se ulaže a nema zarade. Ovo i dalje radimo kako bismo pokušali da proširimo samu ideju o reciklaži. Razvijene zemlje, na godišnjem nivou, uspeju da recikliraju preko 90 odsto ukupnog staklenog otpada, dok je kod nas drastično drugačija priča.
Photo: Waldemar Brandt
Jedan od problema je i odlaganje stakla, kako zbog nepostojanja dovoljnog broja posebnih kontejnera, tako i zbog navike stanovništva da (ne)razdvajaju otpad. Prema rečima inženjera za zaštitu životne sredine Nenada Milisavca, staklo je potpuno razgradiva komponenta kućnog otpada, što podstiče zahtev društva za što većim stepenom njegove reciklaže.
– Reciklaža stakla u početku je imala za cilj smanjenje udela staklenog krša u komunalnom otpadu. Međutim, danas predstavlja mnogo više nego što zahtevaju ekološke mere zaštite okoline. Stakleni otpad predstavlja veoma konkurentnu sekundarnu sirovinu u industriji stakla u odnosu na primarne sirovine, posebno uzimajući u obzir uštede u potrošnju energije.
Milisavac dodaje da korišćenje staklenog loma u proizvodnji staklene ambalaže ima određene prednosti, poput smanjenja upotrebe primarnih sirovina – peska i sode, kojih u prirodi ima u ograničenim količinama, zatim vode potrebne prilikom njihove eksploatacije. On objašnjava kako se, osim rasterećenja komunalnih deponija na kojima stakleni lom čini između osam i deset posto, smanjuje potrošnja energije i emisija štetnih gasova u atmosferu.
Nema komentara