Uspenska ulica, i specifičnije Pozorišni trg, jedno je od najlepših mesta za ljubitelje raznovrsnih stilova, koji ne funkcionišu zajedno – od secesije austrougarskih zgrada, preko modernističke gradnje dvadesetog veka, pa do savremenog kapitalističkog šunda.
Naime, Uspenska stoji na svom mestu od 18. veka, i na početku grada bila je načičkana stambenim kućama koje su građene „na divlje“, te su stvarale više malecnih ulica. Van toga, bilo je dosta zanatskih i radnji sličnih karaktera, s obzirom da je u samom centru grada.
Nakon bombardovanja u 19. veku, sve zgrade su izgrađene u secesijskom stilu, sa kapijama koje su vodila u duboka dvorišta koja su okruživale zgrade, stil koji se danas najčešće može naći u podgrađu Petrovaradina. Bila je veoma prolazna jer je prirodno spajala centar grada sa Jevrejskom ulicom, koja je bila u izvesnoj meri izolovana.
Na njenom kraju prostirao se splet sokaka i starih kuća, i tako sve do kraja sedamdesetih godina prošloga veka, kada je većina zgrada porušena da bi se izgradila današnja zgrada Srpskog narodnog pozorišta, i kao ekstenzija istog, Pozorišni trg.
Sama zgrada SNP-a je delo arhitekte Viktora Jackiewicza. Otvorena je 1981. godine. Masivna, modernistička građevina, osporavana je, i izazvala niz protesata još onomad, jer je za njenu gradnju porušeno mnogo istorijski važnih objekata.
Sam trg, oblikovan je kao širok plato, namenjen za okupljanja koncerte i performanse.
foto: flickr
U početku svog postojanja, ulica je bila poznata kao Franz Josef-Straße, po tadašnjem austrougarskom caru. Nakon Prvog svetskog rata, u vreme Kraljevine SHS, dobija ime Uspenska ulica, po obližnjoj crkvi iz 18. veka, koja i danas dominira njenim izgledom. Tokom Drugog svetskog rata, za vreme mađarske okupacije, menjala je ime u Templom utca, što u prevodu znači Crkvena ulica. U socijalističkoj Jugoslaviji postaje Ulica braće Ribar, da bi svoje sadašnje ime – Uspenska – ponovo dobila tek posle 1991. godine, kada je vraćen istorijski naziv.
Što se tiče samog trga, nekada je na njegovom mestu bila ulica Jugoslovenske narodne armije!
Ovaj deo grada, nekada je bio poznat i po bordelima, tj. javnim kućama, koje su u Novom Sadu bile legalne sve do Prvog svetskog rata. S obzirom na blizinu pozorišta, Uspenska je zasigurno bila amalgamacija dva sasvim različita sveta!
Na žalost, svi lepi prizori ove uličice i trga koji ide u paketu sa njom, biva narušena prizorom gnusnog Bulevara Mihajla Pupina – ulice koja spaja prljave kućice, smog autobuske okretnice, i nečuven šund nazvan Pupinova palata i naravno kineski tržni centar.
Uspenska je slika i prilika protoka vremena – niza promena koje su se desile u našem gradu, koje su nekada čak i krajnje grubo brisale tragove prošlosti. Uprkos svemu, sa platoa ispred pozorišta, i dalje se može videti zadnje dve stotine godina istorije našeg malog grada.
Nema komentara